Diastema - przyczyny, rodzaje i skuteczne metody leczenia przerwy między zębami

Kiedy diastema u dziecka wymaga diagnostyki?

• przerwa utrzymuje się po wyrznięciu wszystkich zębów stałych przednich
• diastema poszerza się zamiast się zmniejszać
• wędzidełko wargi górnej wydaje się bardzo szerokie lub nisko przyczepione
• dziecko ma utrwalone nawyki: ssanie kciuka, wkładanie języka między zęby, oddychanie przez usta

Rodzaje diastemy - dlaczego to takie ważne?

Diastema prawdziwa (vera)

• najczęściej związana z nieprawidłowym wędzidełkiem wargi górnej (zbyt szerokim, zbyt nisko przyczepionym)
• wędzidełko działa jak klin, fizycznie rozpychając siekacze
• często wymaga połączenia frenulektomii (podcięcie wędzidełka) i leczenia ortodontycznego

Diastema rzekoma (spuria)

• wynika z nieprawidłowej liczby zębów (hipodoncja - brak zębów, hiperdoncja - zęby nadliczbowe, np. mezjodens)
• przerwa jest efektem brakującego lub nadliczbowego zęba
• leczenie opiera się na usunięciu zęba nadliczbowego / uzupełnieniu braku, a następnie leczeniu ortodontycznym

Diastema fizjologiczna

• naturalna, przejściowa przerwa u dzieci
• zwykle zanika po wyrznięciu się zębów stałych
• wymaga przede wszystkim obserwacji, a nie natychmiastowego leczenia

Diastema równoległa, zbieżna i rozbieżna

• równoległa - korony i korzenie równoległe, przerwa ma równą szerokość
• zbieżna - korony zbliżają się do siebie, korzenie odchylone na boki
• rozbieżna - korony odchylone na zewnątrz, korzenie bliżej siebie

Przyczyny diastemy - co naprawdę stoi za przerwą między zębami?

1. Czynniki genetyczne i proporcje zęby-szczęka

• małe zęby + szeroki łuk zębowy
• prawidłowe zęby + zbyt duży łuk (arch length discrepancy)
• hipodoncja (wrodzony brak zębów) lub mikrodoncja (zbyt małe zęby)

2. Nieprawidłowe wędzidełko wargi górnej

• zbyt grube / nisko przyczepione wędzidełko może mechanicznie uniemożliwiać zbliżenie się siekaczy
• bywa przyczyną nawrotu diastemy po samym leczeniu ortodontycznym, jeśli wcześniej nie wykonano frenulektomii

3. Nawyki i parafunkcje 

• ssanie kciuka, smoczka, gryzienie długopisu mogą prowadzić do rozchylenia zębów przednich
• parafunkcje języka (język wpychany między siekacze przy połykaniu/mowie) mogą z czasem „rozepchnąć” zęby, tworząc diastemę
• oddychanie przez usta i nieprawidłowe napięcie mięśni wokół ust również wpływają na ustawienie siekaczy

4. Choroby przyzębia (parodontoza)

• utraty kości wyrostka zębodołowego
• rozchwiania zębów
• powstawania nowych przerw (w tym diastemy) u osób, które wcześniej ich nie miały

Diastema a zaburzenia mowy, funkcja zgryzu i samoocena

• sprzyjać seplenieniu międzyzębowemu, gdy język „ucieka” między siekacze
• wpływać na zaburzenia toru oddechowego i nieprawidłowe ułożenie warg
• być powiązana z nieprawidłowym zgryzem, co obciąża stawy skroniowo-żuchwowe i zęby boczne
• znacząco obniżać komfort psychiczny i pewność siebie, zwłaszcza przy dużej przerwie

Metody leczenia diastemy - przegląd możliwości

1. Leczenie ortodontyczne (aparat stały, nakładki, aparat ruchomy)

• aparat stały metalowy/estetyczny - pełna kontrola nad położeniem zębów i korzeni
• przezroczyste nakładki (alignery) - dyskretne rozwiązanie dla dorosłych
• aparat ruchomy - w wybranych, prostszych przypadkach u dzieci (małe diastemy, okres wzrostu)

• możliwość jednoczesnej korekty całego zgryzu
• trwały i przewidywalny efekt, jeśli towarzyszy mu odpowiednia retencja

FAQ – najczęściej zadawane pytania

Czy higienizacja jamy ustnej boli?

Nie, zabieg jest bezbolesny i wykonywany w pełnym komforcie pacjenta.

Jak przygotować się do higienizacji?

Nie jest wymagane specjalne przygotowanie – wystarczy standardowa higiena domowa.

Czy higienizacja wybiela zęby?

Higienizacja usuwa kamień i przebarwienia, dzięki czemu zęby stają się jaśniejsze. Jeśli pacjent chce uzyskać efekt intensywnego wybielenia, warto rozważyć profesjonalne wybielanie po higienizacji.

Czy higienizacja jest bezpieczna dla szkliwa?

Tak, wszystkie stosowane metody są bezpieczne i dodatkowo wzmacniają szkliwo dzięki fluoryzacji.

Umów się na higienizację w Center-Dent